Stel je voor: het is een prachtige zomerdag, je vaart heerlijk op een druk meer en van alle kanten komen andere boten op je af. Een groot vrachtschip in de verte, een snelle motorboot van rechts en een zeilboot die jouw koers kruist. Een gevoel van lichte paniek bekruipt je: wie heeft er hier eigenlijk voorrang?
Twijfel is de grootste vijand van een ontspannen vaartocht. Onzekerheid leidt tot gevaarlijke situaties. Gelukkig zijn de voorrangsregels op het water, vastgelegd in het Binnenvaartpolitiereglement (BPR), een stuk logischer dan je misschien denkt. Bij Vaarschool Het Kompas breken we ze voor je op in een paar simpele, makkelijk te onthouden hoofdregels. Na het lezen van dit artikel navigeer jij vol zelfvertrouwen door de drukste wateren.
De Gouden Regel Die Altijd Geldt: Goed Zeemanschap
Voordat we de specifieke regels induiken, beginnen we met de allerbelangrijkste: goed zeemanschap. Deze regel staat boven alle andere en betekent simpelweg: doe er alles aan om een aanvaring te voorkomen, zelfs als je formeel voorrang hebt. Zie je dat een ander schip je geen voorrang verleent? Wijk dan uit. Je 'recht hebben' is op het water van ondergeschikt belang aan de veiligheid van jezelf, je passagiers en anderen.
Hoofdregel 1: Stuurboordwal Gaat Voor
Dit is de meest fundamentele regel in een vaarwater (de 'snelweg' op het water, vaak aangegeven met boeien). De regel is simpel: schepen die aan de rechterkant (stuurboord) van het vaarwater varen, hebben voorrang.
- Hoe werkt het? Blijf in een vaargeul zoveel mogelijk aan de rechterkant varen. Een schip dat het vaarwater wil oversteken, of vanuit een haven of nevenvaarwater het hoofdvaarwater op wil varen, moet voorrang verlenen aan de schepen die al in het vaarwater aan stuurboordwal varen. Vergelijk het met een auto die vanaf een oprit de snelweg op wil; het verkeer op de snelweg heeft voorrang.
Hoofdregel 2: "Groot" Gaat Vóór "Klein"
Op veel wateren kom je zowel kleine plezierjachten als grote beroepsvaart tegen. De regel hier is duidelijk en gebaseerd op pure noodzaak: een 'klein' schip (< 20 meter) moet voorrang verlenen aan een 'groot' schip (> 20 meter).
- Waarom deze regel? Een groot containerschip of een tanker heeft een enorme massa en een zeer lange remweg. Ze kunnen simpelweg niet snel stoppen of uitwijken voor een klein jacht. Wees je hiervan bewust en blijf altijd uit de buurt van de koers van grote schepen. Geef ze de ruimte die ze nodig hebben.
Hoofdregel 3: Motor Wijkt voor Spier en Zeil
Wanneer schepen van vergelijkbare grootte (dus 'klein' en 'klein') elkaar kruisen buiten een hoofdvaarwater, geldt er een duidelijke hiërarchie. Deze is gebaseerd op de wendbaarheid van de schepen.
De volgorde is als volgt (de onderste moet wijken voor de bovenste):
- Zeilschepen
- Door de mens aangedreven schepen (Kajaks, roeiboten, kano's)
- Motorboten
Een motorboot moet dus in principe altijd voorrang verlenen aan een zeilboot of een roeiboot. Een roeiboot moet op zijn beurt weer voorrang verlenen aan een zeilboot.
Let op: zodra een zeilboot zijn motor gebruikt (ook al staan de zeilen omhoog), wordt hij voor de wet beschouwd als een motorboot!
Samengevat: De Hiërarchie op het Water
Hoe weet je nu welke regel wanneer geldt? Denk in deze volgorde:
- Geldt de regel 'Groot gaat voor Klein'? Ja? Dan geldt die regel.
- Nee? Geldt de Stuurboordwal-regel? Ja? Dan geldt die regel.
- Nee? Dan geldt de regel 'Motor wijkt voor Spier en Zeil'.
Met deze drie hoofdregels en de gouden regel van goed zeemanschap kun je de meeste situaties op het water correct inschatten. Het geeft rust en duidelijkheid. Echter, het echt beheersen van de regels betekent dat je ze in een split-second kunt toepassen, ook wanneer er wind, stroming en drukte meespelen.
Wil jij de voorrangsregels niet alleen kennen, maar ze ook echt begrijpen en met 100% zekerheid kunnen toepassen? In onze Klein Vaarbewijs 1 cursus zijn deze regels een essentieel onderdeel. We oefenen ze met talloze praktijkvoorbeelden zodat jij een veilige en bekwame schipper wordt.
Bekijk de KVB1 Cursus en Schrijf je In!
Investeer in je kennis en haal gegarandeerd je vaarbewijs in één keer. Kies voor Vaarschool Het Kompas.
